Khí sắc buồn chán, tức giận vô cớ, bi quan về cuộc sống, mất hứng thú với mọi hoạt động xung quanh,…là những dấu hiệu trầm cảm ở tuổi dậy thì. Nếu không được phát hiện kịp thời và có phương pháp điều trị phù hợp sẽ khiến cho người bệnh bị ảnh hưởng nhiều về tâm lý, sức khỏe, chất lượng cuộc sống và cả tính mạng của họ.
Trầm cảm ở tuổi dậy thì là gì?
Bệnh trầm cảm ở tuổi dậy thì là một trong các tình trạng bị rối loạn tâm thần với mức độ khá trầm trọng. Người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy chán nản, buồn bã, không còn hứng thú với những hoạt động bên ngoài, mất dần niềm tin vào cuộc sống và tương lai. Khi hiện tượng này xuất hiện và kéo dài trong một thời gian sẽ làm cho người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe, tâm lý, cảm xúc, hành vi, khiến trẻ không thể phát triển một cách toàn diện.
Có thể bạn quan tâm:
- Test trầm cảm sau sinh – Đánh giá mức độ nhận biết
- Các loại bệnh trầm cảm thường gặp phổ biến hiện nay
- Dấu hiệu trầm cảm khi mang thai qua từng giai đoạn
Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm ở tuổi dậy thì
Áp lực học tập, biến cố gia đình, sự thay đổi hormone,…khiến cho những trẻ ở tuổi dậy thì thường có nhiều nguy cơ mắc phải chứng bệnh trầm cảm. Tình trạng này sẽ khiến cho người bệnh dần rơi vào cảm giác bế tắc, cảm thấy buồn chán, mệt mỏi, dần xuất hiện những suy nghĩ tiêu cực đối với bản thân và những người xung quanh.
Một số nguyên nhân thường dẫn đến hiện tượng này như:
- Sự thay đổi hormone bên trong cơ thể: Ở lứa tuổi từ khoảng 11 đến 14 tuổi sẽ dễ bị thay đổi hormone bên trong cơ thể. Lúc này những loại hormone được sản xuất từ não bộ và cơ quan sinh dục bắt đầu bị biến đổi gây ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi của trẻ. Khi nồng độ cortisol hoặc hormone tuyến giáp dần biến đổi sẽ làm gia tăng các nguy cơ mắc phải căn bệnh trầm cảm.
- Áp lực học tập: Ở tuổi dậy thì đa phần trẻ sẽ chịu nhiều áp lực đến từ việc học tập, nguyên nhân chủ yếu đến từ sự kì vọng quá lớn của cha mẹ. Đa phần trẻ sẽ bị lo lắng, suy nghĩ nhiều về thành tích, điểm số. Từ đó gây căng thẳng, sợ hãi mỗi khi không đạt được mục tiêu đã đề ra.
- Gia đình không hạnh phúc, gặp biến cố: Gia đình là yếu tố đóng vai trò quan trọng đối với nhận thức, cảm xúc, hành vi và sự phát triển của trẻ. Do đó, khi gia đình gặp phải biến cố hoặc cha mẹ không hạnh phúc cũng sẽ tác động rất nhiều đến tinh thần của trẻ, nhiều trường hợp dẫn đến trầm cảm.
- Thiếu sự đồng cảm: Bắt đầu ở tuổi dậy thì sẽ khiến cho con người dần thay đổi về ngoại hình, hành vi, cảm xúc. Điều này sẽ khiến cho trẻ cảm thấy lo sợ nếu không được trang bị đầy đủ kiến thức. Ngoài ra, khi trẻ không nhận được sự đồng cảm hoặc chia sẻ của bạn bè, người thân cũng sẽ khiến trẻ gặp nhiều trở ngại trong tâm lý.
- Lối suy nghĩ tiêu cực: Những đối tượng thường có suy nghĩ tiêu cực, luôn cảm thấy khó khăn và không thể tự giải quyết được các vấn đề của bản thân sẽ có nguy cơ cao mắc phải bệnh trầm cảm ở tuổi dậy thì.
- Bạo lực học đường: Tình trạng bạo lực học đường hiện nay đang có xu hướng gia tăng, nhất là đối với các trẻ ở tuổi dậy thì. Hầu hết những nạn nhân của hiện tượng này đều có xu hướng tự chịu đựng, không muốn chia sẻ khiến cho tâm lý bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dần dẫn đến trầm cảm.
9 dấu hiệu trầm cảm ở tuổi dậy thì bạn nên biết
Các trẻ em ở tuổi dậy thì thường sẽ chịu nhiều thay đổi về cảm xúc, hành vi, ngoại hình khiến cho trẻ gặp nhiều khó khăn và không thể thích nghi kịp thời. Cũng chính vì thế mà hiện nay tình trạng trầm cảm ở tuổi dậy thì ngày càng gia tăng gây nên nhiều ảnh hưởng về sức khỏe, tinh thần và cuộc sống của trẻ. Do đó, để có thể giúp bé kiểm soát và điều trị tốt chứng bệnh này, trước hết các bậc phụ huynh cần nắm rõ một số dấu hiệu để nhận biết bệnh kịp thời.
Khí sắc trầm buồn
Hầu hết các đối tượng bị trầm cảm ở tuổi dậy thì sẽ có khí sắc buồn bã, chán nản, không có năng lượng. Tình trạng này sẽ thường xuyên diễn ra và kéo dài trong suốt nhiều tuần nhưng không biết rõ nguyên do. Lúc này trẻ sẽ ít nói, trở nên trầm tính hơn, không còn hứng thú đối với các hoạt động bên ngoài, luôn tỏ ra buồn bã, khuôn mặt trầm xuống. Đây cũng chính là một trong các dấu hiệu đặc trưng của căn bệnh trầm cảm ở tuổi dậy thì.
Mất dần hứng thú
Người bệnh sẽ cảm thấy không còn hứng thú đối với những hoạt động xung quanh, kể cả những trò chơi, công việc đã từng yêu thích trước. Lúc này trẻ sẽ có xu hướng muốn cô lập bản thân, không muốn giao tiếp, trò chuyện với những người bên ngoài, kể cả người thân trong gia đình. Bệnh nhân sẽ có biểu hiện rụt rè, nhút nhát, không muốn vận động, thay vào đó sẽ cảm thấy an toàn khi ngồi yên một chỗ, đặc biệt là những nơi không có nhiều ánh sáng.
Giận dữ vô cớ
Khi các áp lực tác động đến trẻ thường xuyên và kéo dài trong một khoảng thời gian sẽ khiến cho sẽ dễ tức giận và nóng tính, không thể tự kiểm soát được cảm xúc của bản thân. Ngay cả khi không có vấn đề gì xảy ra hoặc một sự việc rất bình thường cũng có thể khiến cho trẻ cảm thấy khó chịu, giận dữ vô cớ. Đặc biệt, trong một số trường hợp nếu các cơn tức giận không thể giải tỏa được triệt để sẽ làm cho trẻ xuất hiện các hành động đập phá, la hét hoặc có thể tự gây tổn thương cho bản thân và những người xung quanh.
Cảm thấy bi quan
Những bệnh nhân rơi vào tình trạng trầm cảm ở tuổi dậy thì thường sẽ không có niềm tin vào cuộc sống, cảm thấy bi quan và luôn xem mình là nạn nhân của tất cả mọi việc. Họ luôn cảm thấy bị bỏ rơi, thậm chí còn có ý nghĩ cho rằng người khác đang thương hại mình. Cũng chính vì thế mà các đối tượng này có xu hướng muốn né tránh mọi người, tự tạo cho mình một lớp màn bảo vệ để lánh khỏi thế giới bên ngoài.
Khó tập trung, hay quên
Khi tâm lý thường xuyên bị tác động, những suy nghĩ tiêu cực, buồn bã luôn xuất hiện sẽ khiến cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó có thể tập trung vào bất kỳ việc gì, đặc biệt là việc học tập. Ngoài ra, trẻ còn có triệu chứng hay quên, không thể ghi nhớ được khối lượng lớn công việc và thường xuyên không thể hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Cảm thấy bản thân vô dụng
Những bệnh nhân bị trầm cảm ở tuổi dậy thì thường sẽ có cảm giác thất vọng về bản thân, cảm thấy tội lỗi và tự giày vò chính mình. Người bệnh sẽ tự cảm thấy không thể hoàn thành được bất kể công việc gì, dù là việc nhỏ nhất, từ đó không muốn thực hiện các công việc hàng ngày. Khi hiện tượng này không thể kiểm soát tốt sẽ khiến cho trẻ dần mất đi niềm tin vào bản thân, stress, căng thẳng, không có hi vọng về tương lai dẫn đến kết quả học tập bị giảm sút, các mối quan hệ dần tan vỡ.
Chống đối, nổi loạn
Bệnh trầm cảm ở tuổi dậy thì sẽ có xu hướng khiến cho trẻ trở nên chống đối, không chịu lắng nghe và tiếp nhận các ý kiến từ mọi người. Trẻ sẽ có những hành vi phản kháng lại những hành động mà cha mẹ đề cập đến, luôn có cảm giác đề phòng mà muốn xa lánh với tất cả mọi người. Đặc biệt khi trẻ cảm thấy bị tấn công bằng lời nói, hành động, cử chỉ thì trẻ sẽ có hiện tượng nổi loạn, muốn phản kháng lại và ngừng tiếp nhận thông tin.
Nhạy cảm với những lời phê bình
Trẻ em khi bước vào độ tuổi dậy thì thường sẽ rất nhạy cảm với các lời chê bai, góp ý của người lớn. Đặc biệt là những trẻ mắc phải căn bệnh trầm cảm còn có cảm xúc bị xúc phạm khi cha mẹ hoặc người thân trong gia đình phê bình bản thân. Thông thường trẻ sẽ phản kháng lại bằng những cơn giận dữ, bực tức. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến cho trẻ tự cảm thấy bản thân không còn giá trị, mất dần tự tin.
Nghĩ đến cái chết
Khi tình trạng trầm cảm kéo dài và không có biện pháp điều trị thích hợp sẽ dần khiến cho trẻ bắt đầu có suy nghĩ về cái chết, luôn muốn tự sát để giải thoát cho bản thân. Người bệnh sẽ thường xuyên xuất hiện những suy nghĩ này và liên tục muốn thực hiện chúng để giúp bản thân tránh khỏi những cơn bực tức, khó chịu, căng thẳng.
Phương pháp điều trị trầm cảm ở tuổi dậy thì
Tùy vào từng mức độ bệnh và biểu hiện của mỗi người mà các chuyên gia tâm lý sẽ tư vấn để lựa chọn ra phương pháp điều trị thích hợp nhất. Để có thể cải thiện tốt tình trạng bệnh, bạn cần phải tuân thủ đúng theo hướng dẫn và phác đồ điều trị của bác sĩ.
Sau đây là một số biện pháp thường được áp dụng để chữa trầm cảm ở tuổi dậy thì:
1. Điều trị tại nhà
Đối với những đối tượng mới mắc bệnh hoặc các triệu chứng bệnh còn ở mức độ nhẹ thì sẽ được hướng dẫn điều trị ngay tại nhà. Người bệnh chỉ cần nhanh chóng thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, tích cực tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh,…Ngoài ra, người thân và bạn bè cũng cần hỗ trợ quan tâm và đồng hành cùng người bệnh để giúp chứng trầm cảm mau chóng được khắc phục.
Các phương pháp điều trị trầm cảm ở tuổi dậy thì nên áp dụng như:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, chú ý bổ sung các thực phẩm chứa nhiều vitamin, khoáng chất có lợi cho não bộ và sức khỏe. Đồng thời hạn chế các món ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, các chất kích thích.
- Rèn luyện thói quen ăn đúng giờ, tuyệt đối không được bỏ bữa để giúp cơ thể có được sức khỏe ổn định để chống lại với căn bệnh quái ác này.
- Dành ra khoảng 30 phút mỗi ngày để nâng cao sức khỏe bằng những bài tập thể dục như bơi lội, chạy bộ, đạp xe đạp,…Điều này sẽ giúp cơ thể được tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tinh thần được khỏe mạnh và thoải mái hơn.
- Yoga và thiền là hai bộ môn được khuyến khích tập luyện đối với những bệnh nhân đang bị trầm cảm. Nó giúp cho tinh thần người bệnh được thư giãn, giảm bớt các áp lực, mệt nhọc trong cuộc sống, học tập.
- Rèn luyện thói quen ngủ đúng giờ, tốt nhất nên ngủ đủ 8 tiếng và ngủ trước 23 giờ mỗi ngày. Tốt nhất nên chọn nơi ngủ có nhiều ánh sáng, chăn ga êm ái để giấc ngủ được trọn vẹn hơn.
- Không nên làm việc, học tập quá sức, dành thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn.
- Học cách chia sẻ, tâm sự với mọi người xung quanh để giải tỏa các áp lực, khúc mắc trong lòng.
- Chủ động tham gia các hoạt động cộng đồng, các trò chơi tập thể để gia tăng mối quan hệ và cải thiện tinh thần tốt hơn.
Bên cạnh đó, sự hỗ trợ của người thân và bạn bè cũng đóng vai trò rất quan trọng đối với quá trình điều trị trầm cảm ở tuổi dậy thì.
- Phụ huynh nên thường xuyên tâm sự, trao đổi với bé để có thể hiểu được những tâm tư, nguyện vọng của trẻ. Từ đó giúp bé tháo gỡ được các khúc mắc, tổn thương trong lòng.
- Không nên đặt ra mục tiêu quá cao sẽ gây áp lực đối với bé, đồng thời khiến bé cảm thấy bị gò bó, kiểm soát quá mức.
- Tạo điều kiện cho con giao tiếp với mọi người xung quanh, giúp giúp mạnh dạn hơn hoặc có thể cho bé tham gia vào các hoạt động vui chơi mà bé yêu thích như ca hát, nhảy múa, vẽ tranh, …
- Cha mẹ nên trang bị đầy đủ kiến thức ở tuổi dậy thì cho con, tránh làm con gặp nhiều trở ngại, khó khăn trong quá trình thay đổi và phát triển về tư duy, ngoại hình, tính cách.
Có thể bạn quan tâm:
- Bệnh tiểu đường – Phương pháp điều trị với kết quả tuyệt đối
- Ngộ độc thực phẩm là gì? Nguyên nhân và cách điều trị
2. Sử dụng thuốc Tây
Đối với những trường hợp trầm cảm ở tuổi dậy thì vừa và nặng, các biểu hiện của bệnh xuất hiện nhiều hơn, mức độ nghiêm trọng cũng gia tăng thì có thể sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng một số loại thuốc hỗ trợ. Tùy vào thể trạng của mỗi người mà chuyên gai sẽ tiến hành kê đơn và chỉ định cụ thể cách dùng hiệu quả nhất. Phương pháp này tuy mang lại hiệu quả cao nhưng lại có nhiều nguy cơ khiến cho người bệnh gặp phải các tác dụng phụ.
Chính vì thế mà bệnh nhân cần phải tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh tự ý tăng giảm liều dùng để hạn chế tối đa các hậu quả khôn lường ảnh hưởng đến sức khỏe và cả tính mạng. Ngoài ra, người bệnh cũng không được tự ý mua thuốc về sử dụng khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa. Trong quá trình sử dụng nếu có xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào thì người bệnh cần thông báo ngay với bác sĩ để được ngăn chặn kịp thời.
3. Áp dụng liệu pháp tâm lý
Trị liệu tâm lý là một trong các phương pháp được đánh giá cao về độ an toàn và hiệu quả để điều trị các triệu chứng của bệnh trầm cảm. Biện pháp này sẽ được tiến hành thông qua hình thức sử dụng ngôn ngữ khoa học tâm lý để tác động trực tiếp đến tư duy, suy nghĩ của bệnh nhân. Bằng các kỹ thuật chuyên môn đặc biệt là khoa học ngôn ngữ NLP, khoa học tâm lý con người… những chuyên gia tâm lý sẽ giúp người bệnh tháo gỡ được được khúc mắc, giúp giải tỏa những áp lực, căng thẳng để họ tư duy và nhận thức vấn đề được đúng đắn hơn.
Tổng hợp: suckhoechoban.net
