Quai bị gây ra bởi virus paramyxovirus, còn được gọi với tên khác là bệnh viêm tuyến vùng mang tai hoặc viêm mang tai do virus. Đây là 1 loại bệnh lành tính, tuy nhiên đối với nam giới có thể gây biến chứng viêm tinh hoàn. Do đó để phòng và điều trị bệnh nên sử dụng thuốc chữa quai bị có chứa Corticoid hoặc thực hiện tiêm vắc-xin cho trẻ nhỏ.
1. Bệnh quai bị là bệnh gì?
Bệnh quai bị được gây ra bởi virus paramyxovirus. Bệnh còn được gọi với tên khác là bệnh viêm tuyến vùng mang tai hoặc viêm mang tai do virus quai bị. Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan qua đường hô hấp, nguy cơ tạo thành dịch cao ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Các triệu chứng điển hình của bệnh thường là viêm tuyến nước bọt mang tai không hóa mủ, bệnh khá lành tính. Tuy nhiên trong một số trường hợp bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm buồng trứng ở nữ và viêm tinh hoàn ở nam, hậu quả là có thể gây vô sinh và suy giảm chất lượng cuộc sống. Virus paramyxovirus có thể di chuyển từ người này sang khác bằng cách nói chuyện trực tiếp, ho, hắt hơi.
Bệnh quai bị thường xuất hiện vào mùa xuân, nhất là tháng 4 và tháng 5. Địa điểm tại các môi trường tập thể (trường học, nhà trẻ). Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ nhóm đối tượng nào, tuy nhiên khả năng mắc bệnh ở nam cao hơn nữ. Lứa tuổi mắc quai bị nhiều nhất là từ 10 đến 19 tuổi. Với trẻ em, nguy cơ mắc bệnh tăng cao với trẻ từ 2 tuổi trở lên.
Sau khi tiếp xúc với yếu tố gây bệnh từ 14 đến 24 ngày, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng như khó chịu, sốt, ăn kém, đau họng và đau góc hàm, đôi khi rét,… Tuyến mang tai có thể sưng một hoặc cả 2 bên. Tuyến sưng trong vòng 3 ngày đầu sau đó giảm sưng trong 1 tuần.
2. Bị quai bị uống thuốc gì?
Để phòng ngừa các biến chứng thì người bệnh cần sử dụng thuốc chữa quai bị ngay từ ban đầu. Một số loại thuốc điều trị quai bị gồm:
- Sử dụng thuốc chứa corticoid
Trường hợp có thể chỉ định Corticoid cho người bệnh khi xuất hiện biến chứng viêm tinh hoàn. Corticoid có khả năng giảm đau và chống viêm hiệu quả. Khi mới bắt đầu dùng thuốc có thể cho người bệnh uống từ liều cao sau đó giảm liều dần, dùng thuốc liên tục trong vòng 4 đến 7 ngày, mỗi ngày 1 lần uống.
Tuy nhiên, Corticoid không thể làm giảm nguy cơ teo tinh hoàn ở người bệnh. Bên cạnh đó loại thuốc này cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mang muốn như xuất huyết tiêu hóa, viêm loét dạ dày tá tràng, ức chế miễn dịch,.. Chính vì vậy, bậc phụ huynh chỉ nên cho con mình sử dụng thuốc khi có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Các loại thuốc hạ sốt, giảm đau
Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh quai bị là viêm tuyến nước bọt và viêm tinh hoàn. Do đó có thể kết hợp điều trị với các phương pháp hỗ trợ như súc miệng bằng nước muối, chườm ấm chỗ đau (trường hợp nặng có thể sử dụng thuốc giảm đau hạ sốt). Khi điều trị các mẹ cần thực hiện theo chỉ định của bác sĩ không nên cho người bệnh uống quá liều, vì điều này có thể làm xuất hiện nhiều tác dụng phụ khác.
- Thuốc an thần liều nhẹ
Thông thường bác sĩ chỉ định loại thuốc này với mục đích giúp người bệnh giảm mệt mỏi, dễ ngủ và bớt căng thẳng.
- Thuốc trợ tim và kháng sinh
Chỉ áp dụng loại thuốc này cho các trường hợp biến chứng nặng như viêm não, viêm màng não,…
- Thuốc bổ sung điện giải cho người bệnh
Khi người bệnh bị sốt có thể làm cơ thể mất nước cùng với các chất điện giải. Chính vì vậy, bác sĩ có thể yêu cầu bạn cho người bệnh sử dụng các loại dịch bù nước và điện giải.
- Bổ sung vitamin B, C, E
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy việc bổ sung vitamin sẽ làm tăng cường sự đề kháng của cơ thể, củng cố hàng rào miễn dịch. Từ đó, giúp cơ thể nhanh chóng đẩy lùi tác nhân gây bệnh ra ngoài cơ thể.
- Một số biện pháp phối hợp khác
Chỉ sử dụng các loại thuốc để điều trị bệnh là không đủ do đó các mẹ cần cung cấp cho người bệnh đầy đủ chất dinh dưỡng (vitamin, chất khoáng) cần thiết để nâng cao sức đề kháng. Thực hiện chườm ấm tại vị trí đau và sưng sẽ giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn khi người bệnh quá đau, sốt và sưng.
Vệ sinh cá nhân hàng ngày cho người bệnh, dạy người bệnh cách rửa tay bằng xà phòng. Vệ sinh tai mũi họng và mắt một cách thường xuyên để làm giảm tác nhân gây hại. Các mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn để vệ sinh cho người bệnh.
Bệnh quai bị có thể là một bệnh không còn quá xa lạ với người dân nước ta, chúng thường xuất hiện nhiều vào khoảng đầu năm, chủ yếu ở người bệnh. Bệnh có thể điều trị khỏi trong một thời gian ngắn, tuy nhiên với một số trường hợp có thể xuất hiện biến chứng. Do đó sử dụng sớm các thuốc chữa quai bị sẽ làm giảm nguy cơ xuất hiện biến chứng.
