Ung thư dạ dày đang ở giai đoạn nào cần có những yếu tố gì?
Theo hệ thống phân loại TNM của Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ AJCC, ung thư dạ dày được chia làm 5 giai đoạn, lần lượt từ 0 đến 4. Việc phân loại này được dựa trên 3 các tiêu chí chính:
Có thể bạn quan tâm:
- Nội soi dạ dày có phát hiện bệnh ung thư không? Các biện pháp nội soi
- Siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không? Tìm hiểu chi tiết
- Người bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối nên ăn gì hợp lý?
Phạm vi (kích thước) của khối u: Ung thư đã phát triển bao xa trong 5 lớp của thành dạ dày? Ung thư đã xâm lấn hay di chuyển đến các cơ quan gần đó chưa?
Lớp niêm mạc dạ dày gồm có 3 phần:
- Các tế bào biểu mô nằm trên một lớp cơ mỏng (niêm mạc cơ).
- Lớp dưới niêm mạc.
- Lớp ngoài cùng đóng vai trò là lớp bao bọc cho dạ dày.
Sự lây lan đến các hạch bạch huyết gần đó (N): Ung thư có lan sang các hạch bạch huyết gần đó không?
Sự di căn đến các vị trí xa (M): Ung thư có di căn đến các hạch bạch huyết xa hoặc các cơ quan xa như gan hoặc phổi không?
Ung thư dạ dày giai đoạn 0 – Ung thư dạ dày giai đoạn đầu
Trong giai đoạn 0, ung thư dạ dày sẽ bắt đầu được hình thành từ các tế bào bất thường (tế bào ung thư) nằm trong lớp niêm mạc của dạ dày hoặc lớp trên cùng của niêm mạc dạ dày và không phát triển xuống các lớp sâu hơn. Kích thước khối u giai đoạn này rất bé, cấu trúc dạ dày vẫn chưa bị đảo lộn và chưa có tình trạng di căn.
Do đó, giai đoạn 0 còn được gọi là giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ hoặc chứng loạn sản bậc cao.
Ung thư dạ dày giai đoạn 1
Sang đến giai đoạn 1, các tế bào ung thư đã xâm lấn xuống các lớp khác (lớp thứ 2 và lớp thứ 3) làm thay đổi cấu trúc của thành dạ dày. Có thể đã xuất hiện tình trạng di căn các tế bào ung thư sang các hạch bạch huyết lân cận. Số lượng hạch bạch huyết bị di căn trong giai đoạn này nhỏ hơn 6 hạch bạch huyết.
Giai đoạn 1 lại được chia thành hai giai đoạn nhỏ hơn là giai đoạn 1A và giai đoạn 1B (theo hệ thống phân loại TNM của AJCC)
Giai đoạn 1A: Khối u đã phát triển từ lớp biểu mô niêm mạc sang đến các lớp tiếp theo bên dưới như lớp mô liên kết, lớp niêm mạc cơ hoặc lớp dưới niêm mạc. Ở giai đoạn này, các tế bào ung thư chưa lây lan sang các hạch bạch huyết lân cận hoặc các cơ quan ở xa dạ dày.
Giai đoạn 1B: Trong giai đoạn này, có hai trường hợp có thể xảy ra:
- Hoặc là các tế bào ung thư vẫn nằm trong lớp biểu mô dạ dày, nhưng đã có tình trạng di căn sang 1 hoặc 2 hạch bạch huyết lân cận
- Hoặc là chưa xuất hiện tình trạng di căn của tế bào ung thư nhưng khối u đã xâm lấn vào đến lớp cơ của thành dạ dày.
Ung thư dạ dày trong giai đoạn đầu và giai đoạn 1 thường không có biểu hiện triệu chứng hoặc biểu hiện không đặc trưng, rất dễ bị nhầm lẫn sang các bệnh khác của dạ dày. Chính vì vậy, bệnh nhân rất khó để nhận ra được mình đã bị ung thư dạ dày ở giai đoạn này của bệnh.
Một số triệu chứng được coi là dấu hiệu của ung thư dạ dày giai đoạn đầu như: ăn uống kém, khó tiêu, đầy bụng, chướng hơi, buồn nôn, ợ nóng,….
Ung thư dạ dày giai đoạn 2
Ung thư dạ dày giai đoạn 2 là giai đoạn mà khối u đã xâm lấn vào các lớp sâu hơn của dạ dày và đã có sự di căn đến các hạch bạch huyết lân cận. Nhìn chung, giai đoạn hai và giai đoạn một của ung thư dạ dày không có nhiều sự khác biệt về biểu hiện và triệu chứng.
Tuy nhiên ở ung thư dạ dày giai đoạn hai, khối u đã ăn qua lớp niêm mạc cơ, các triệu chứng cơ năng bắt đầu xuất hiện nhiều và dễ dàng nhận biết hơn giai đoạn đầu của ung thư dạ dày.
Ung thư dạ dày giai đoạn hai được chia làm hai giai đoạn nhỏ hơn: IIA và IIB
Ung thư dạ dày giai đoạn IIA
Một bệnh nhân được coi là mắc ung thư dạ dày giai đoạn IIA khi xuất hiện một trong các trường hợp sau đây:
- Trường hợp 1: Khối u đã phát triển và xâm lấn đến lớp tế bào trên, tuy nhiên chưa vượt qua được lớp cơ chính. Có sự di căn của các tế bào ung thư từ 3 – 6 hạch bạch huyết ở lân cận nhưng chưa có sự lây lan đến các cơ quan ở xa.
- Trường hợp 2: Khối u đã phát triển đến lớp cơ chính của dạ dày nhưng chưa vượt qua được lớp cơ chính. Các tế bào ung thư đã lan rộng đến một hoặc hai hạch bạch huyết lân cận, nhưng chưa có sự lây lan đến các cơ quan ở xa.
- Trường hợp 3: Khối u đã phát triển và ăn qua lớp cơ chính nhưng chưa vượt qua các lớp ngoài của thành dạ dày bên ngoài. Không có sự di căn các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết lân cận, các mô hay các cơ quan bên ngoài dạ dày.
Ung thư dạ dày giai đoạn IIB
Tương tự giai đoạn IIA, giai đoạn IIB của ung thư dạ dày được xác định khi thỏa mãn một trong các trường hợp sau:
- Trường hợp 1: Khối u đã phát triển đến lớp tế bào trên, nhưng xâm lấn đến lớp cơ chính. Các tế bào ung thư đã lan rộng đến trên 7 hạch bạch huyết lân cận. Các mô và các cơ quan ở xa dạ dày chưa bị ảnh hưởng.
- Trường hợp 2: Khối u đã phát triển đến lớp cơ chính. Có từ 3 đến 6 hạch bạch huyết đã có sự di căn của tế bào ung thư, nhưng không có bất kỳ sự lây lan nào của tế bào ung thư đến các mô và cơ quan ở xa dạ dày.
- Trường hợp 3: Khối u phát triển qua lớp dưới thanh mạc những không hoàn toàn xuyên qua tất cả các lớp của thành dạ dày. Các tế bào ung thư đã lây lan đến một hoặc hai hạch bạch huyết gần đó, nhưng không lây lan sang mô hay cơ quan bên cạch.
- Trường hợp 4: Khối u đã phát triển hoàn toàn qua tất cả các lớp của thành dạ dày bao gồm cả lớp ngoài cùng. Tuy nhiên các cơ quan hay mô lân cận chưa bị ảnh hưởng, đồng thời chưa có sự di căn của các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết gần đó hay các cơ quan ở xa dạ dày.
Như vậy, ở ung thư dạ dày giai đoạn hai, đã có sự xâm lấn của khối u qua lớp cơ của thành dạ dày. Đồng thời, sự di căn của các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết mạnh mẽ hơn giai đoạn đầu, tuy nhiên các mô, cơ quan lân cận và cơ quan ở xa đều chưa bị ảnh hưởng.
Trong giai đoạn hai (kể cả IIA và IIB), tuy kích thước khối u vẫn còn nhỏ, nhưng sẽ phát triển rất nhanh nếu không tiến hành điều trị kịp thời.
Ung thư dạ dày giai đoạn 3
Ở giai đoạn 3, các tế bào ung thư không chỉ xâm lấn sâu qua các lớp của thành dạ dày mà còn di căn sang các hạch bạch huyết lân cận với số lượng lớn. Một số trường hợp nặng hơn thì ngay cả các cơ quan lân cận như gan, phối, đại tràng cũng đã bị xâm lấn.
Giai đoạn 3 cũng được đánh giá là giai đoạn bệnh ung thư dạ dày đã chuyển sang một giai đoạn phức tạp, có nhiều diễn biến nghiêm trọng và mức độ nguy hiểm cao hơn rất nhiều lần so với giai đoạn 2.
Theo AJCC, ung thư dạ dày giai đoạn 3 được chia làm 3 giai đoạn nhỏ hơn là giai đoạn IIIA, IIIB và IIIC tùy thuộc vào khối u và mức độ di căn.
Ung thư dạ dày giai đoạn IIIA
Bệnh nhân sẽ được xếp vào giai đoạn IIIA khi hỏa mãn 1 trong những trường hợp sau.
- Khối u phát triển đến lớp cơ chính của dạ dày, đồng thời các tế bào ung thư đã di căn sang hơn bảy hạch bạch huyết lân cận. Tuy nhiên các mô hay cơ quan bên ngoài dạ dày chưa bị ảnh hưởng.
- Khối u đã phát triển đến lớp dưới thanh mạc nhưng chưa hoàn toàn xuyên qua tất cả các lớp của thành dạ dày. Tế bào ung thư cũng đã di căn sang 3 đến 6 hạch bạch huyết ở lân cận nhưng chưa lan sang các mô hay cơ quan bên ngoài dạ dày.
- Khối u đã phát triển xuyên hoàn toàn qua tất cả các lớp của thành dạ dày nhưng chưa ảnh hưởng đến các cơ quan hay các mô ở lân cận. Tế bào ung thư đã di căn sang 1 hoặc 2 hạch bạch huyết gần đó. Các mô và cơ quan ở xa dạ dày chưa bị ảnh hưởng.
Ung thư dạ dày giai đoạn IIIB
Ung thư dạ dày giai đoạn IIIB xảy ra khi bệnh nhân đáp ứng một trong các trường hợp sau:
- Khối u đã phát triển qua lớp dưới thanh mạc nhưng chưa hoàn toàn xuyên qua tất cả các lớp ngoài của thành dạ dày. Các tế bào ung thư đã di căn đến hơn 7 hạch bạch huyết ở lân cận nhưng chưa lan rộng đến các vị trí khác ở xa dạ dày.
- Khối u đã phát triển và xâm lấn qua tất cả các lớp của thành dạ dày, bao gồm cả lớp thanh mạc. Tuy nhiên các mô hay cơ quan ở lân cận dạ dày (đại tràng, gan, …) chưa bị ảnh hưởng. Các tế bào ung thư cũng đã di căn sang từ 3 đến 6 hạch bạch huyết gần đó, nhưng chưa lan rộng đến các vị trí ở xa hơn.
- Khối u đã xâm lấn qua tất cả các lớp của thành dạ dày, các mô, cấu trúc và cơ quan ở lân cận cũng đã bị ảnh hưởng. Ung thư cũng có thể di căn sang 1 hoặc 2 hạch bạch huyết lân cận. Các vị trí xa hơn chưa bị ảnh hưởng.
Ung thư dạ dày giai đoạn IIIC
Giai đoạn này được chia làm 2 trường hợp có thể gặp phải:
- Ung thư dạ dày đã phát triển hoàn toàn qua tất cả các lớp của thành dạ dày những chưa gây ảnh hưởng đến các mô hay cơ quan ở lân cận dạ dày. Có trên 7 hạch bạch huyết lân cận có hiện tượng di căn của tế bào ung thư, nhưng các vị trí ở xa hơn vẫn chưa bị ảnh hưởng.
- Khối u phát triển qua thành dạ dày và vào các mô hay cơ quan ở lân cận. Đồng thời các tế bào ung thư cũng đã di căn sang trên 3 hạch bạch huyết gần đó. Các mô cơ quan ở xa dạ dày đều chưa bị ảnh hưởng.
Tóm lại, khi đã chuyển sang giai đoạn ba, kích thước khối u đã đủ lớn để hoàn toàn xuyên qua thành dạ dày và có thể gây ảnh hưởng đến các mô, cơ quan lân cận dạ dày (như gan, lách,…). Sự di căn sang các hạch bạch huyết cũng trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, bệnh nhân bị ung thư dạ dày giai đoạn 3 thì các cơ quan ở xa (ví dụ tim) vẫn chưa bị ảnh hưởng.
Các triệu chứng ung thư dạ dày giai đoạn 3 sẽ trở nên rõ nét hơn, xuất hiện với tần suất dày đặc hơn và mức độ nghiêm trọng hơn, gây nhiều ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống người bệnh hơn, điển hình như các triệu chứng như:
- Đau dạ dày với tần xuất nhiều hơn các giai đoạn trước
- Xuất huyết tiêu hóa, phân có lẫn máu
- Rối loạn tiêu hóa
- Cảm nhận và có thể sờ được khối u vùng thượng vị
Tiên lượng sống Ung thư dạ dày giai đoạn 3 khá thấp, chỉ 1 số ít các trường hợp có thể sống thêm từ 1-5 năm vì mức độ di căn của tế bào ung thư là khá nhanh và bệnh chuyển sang giai đoạn cuối.
Có thể bạn quan tâm:
- Ung thư phổi và tổng hợp những thông tin bạn cần biết
- Ung thư tuyến giáp nguy hiểm như thế nào? Cách điều trị
Ung thư dạ dày giai đoạn 4
Theo phân loại TNM của AJCC, giai đoạn 4 của ung thư dạ dày là giai đoạn Ung thư dạ dày di căn thực sự nghiêm trọng. Không chỉ di căn sang các hạch bạch huyết, mô và cơ quan ở lân cận, các tế bào ung thư đã lan rộng sang cả các vị trí ở xa dạ dày hơn như phối, não, phúc mạc (lớp màng bao bọc các cơ quan trong ổ bụng và hố chậu) và xương.
Việc có xuất hiện tế bào ung thư ở các vị trí xa dạ dày cũng chính là tiêu chuẩn để phân loại bệnh nhân vào giai đoạn 4 của ung thư dạ dày, bất kể kích thước khối u hay tình trạng di căn của tế bào ung thư sang các hạch bạch huyết lân cận dạ dày.
Triệu chứng ung thư dạ dày giai đoạn cuối xuất hiện thường xuyên với mức độ rất nghiêm trọng, người bệnh phải đối mặt với các cơn đau bụng nặng nề, rối loạn tiêu hóa nặng, xuất huyết tiêu hóa, tiểu chảy hoặc táo bón,….
Tiên lượng sống của bệnh nhân ở giai đoạn 4 là rất thấp. Hầu hết các bệnh nhân ở giai đoạn này không thể sống quá 3 năm, có những trường hợp nặng thì sẽ tử vong chỉ sau vài tháng.
Hy vọng thông qua bài viết bạn đã hiểu hơn về cách phân loại ung thư dạ dày, nắm rõ được ung thư dạ dày có mấy giai đoạn, mỗi giai đoạn tế bào ung thư phát triển và di căn như thế nào. Việc xác định đúng giai đoạn bệnh là yếu tố quan trọng giúp bác sĩ tiên lượng thời gian sống chính xác, đưa ra phác đồ điều trị ung thư dạ dày phù hợp.
Tổng hợp: suckhoechoban.net
