Ung thư vòm họng ở nữ giới đang có xu hướng tăng trong thời gian vừa qua. Bệnh có tính chất ác tính và diễn biến nhanh. Vì vậy, những người có nguy cơ cao bị mắc bệnh như thường xuyên ăn thức ăn ướp muối, hút thuốc lá, rượu bia cần được khám tầm soát sớm ung thư vòm họng.
1. Nguy cơ gây bệnh ung thư vòm họng
Nguyên nhân gây bệnh chưa được làm rõ. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ gây bệnh có thể xác định như sau:
- Đồ ăn lên men, ướp muối: Các loại thực phẩm lên men hoặc được chế biến bằng cách ướp muối mặn là các thực phẩm chứa nhiều nitrate và nitrite. Các chất này phản ứng với protein tạo thành hợp chất nitrosamine làm tổn thương cấu trúc ADN trong tế bào tại vị trí thường tiếp xúc, trong đó có cổ họng. Người dùng nên thay đổi món ăn thường xuyên, trong đó tập trung vào các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất có nhiều trong rau, củ, quả.
Tham khảo thêm:
- Điểm danh ngay 7 triệu chứng ung thư vòm họng điển hình
- Nổi hạt trong họng, vòm họng là bị gì, có phải ung thư?
- Ung thư vòm họng có lây không? Và cách phòng ngừa bệnh
- Thuốc lá và đồ uống có cồn: Trong khói thuốc lá có hơn 70.000 hóa chất, trong đó có nhiều hóa chất độc hại làm tổn thương hệ gen của tế bào lành, từ đó làm phát sinh ung thư. Người hút thuốc lá trong thời gian dài (30 năm trở lên) có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao gấp 3 lần bình thường. Rượu bia và các đồ uống có cồn khác cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Các bệnh tai – mũi – họng: Những người thường xuyên mắc các bệnh lý tai mũi họng không được điều trị triệt để có nguy cơ bị mắc ung thư vòm họng cao hơn.
- Virus Epstein-Barr (EBV): Phần lớn EBV khi vào cơ thể sẽ bị bất hoạt bởi hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, chúng cũng có thể làm thay đổi cấu trúc gen làm tế bào lành chuyển thành tế bào ung thư.
- Một số hóa chất độc hại: Tiếp xúc lâu với bụi gỗ và formaldehyde có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng. Formaldehyde có trong vật dụng gia đình như sơn tường, sơn cửa, keo dán, gỗ ép công nghiệp.
Trong khói thuốc lá có nhiều hóa chất độc hại làm tổn thương hệ gen của tế bào lành, từ đó làm phát sinh ung thư
2. Những dấu hiệu ung thư sớm
Nhìn chung, bệnh ung thư vòm họng có một số dấu hiệu sớm ít được người bệnh quan tâm đến như:
- Khó nuốt: Việc phụ nữ đột nhiên bị khó nuốt không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu sớm của ung thư thực quản hoặc ung thư vòm họng, thậm chí là ung thư phổi.
- Nổi hạch bạch huyết ở cổ: Hạch bạch huyết nổi bất thường ở cổ là dấu hiệu của bất thường vì hạch chỉ nổi khi có tổn thương quanh nó. Nên hạch nổi lên cũng được xem làm dấu hiệu sớm của ung thư vòm họng
- Người yếu, mệt mỏi kéo dài: Mệt mỏi hoặc sức đề kháng yếu là triệu chứng chung của nhiều bệnh ung thư. Bởi vậy, nếu cảm thấy trong người mệt mỏi mà không rõ nguyên nhân thì bạn nên đi khám bác sĩ sớm.
3. Triệu chứng của ung thư vòm họng
Các triệu chứng thường gặp trong ung thư vòm họng bao gồm:
- Ù tai, nghe kém, đau tai, chảy mủ tai, viêm tai giữa tái phát nhiều đợt.
- Ngạt mũi, chảy dịch mũi lẫn máu, chảy máu mũi.
- Đau họng, ho khạc dịch nhầy lẫn máu.
- Mắt nhìn mờ, nhìn đôi.
- Đau đầu dai dẳng, tê vùng mặt.
- Bị khó nói, khàn tiếng.
- Nổi hạch bất thường ở vùng cổ.
Các triệu chứng trên thường làm người bệnh lần tưởng đến bệnh tật nhẹ hơn, dễ làm cho người bệnh chủ quan, không đi khám bệnh. Do đó, khi có bất kỳ triệu chứng nào được nêu trên bạn cần đi khám sớm để loại trừ ung thư vòm họng.
4. Chẩn đoán bệnh ung thư vòm họng
Ngày nay, dựa vào các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, việc chẩn đoán ung thư vòm mũi họng trở nên dễ dàng hơn. Ngoài thăm khám nhằm phát hiện các triệu chứng nêu trên thì nội soi tai mũi họng là phương pháp quan trọng và có tính quyết định nhất. Các tổn thương sùi loét, thâm nhiễm dưới niêm mạc dễ dàng được nhận định qua hình ảnh nội soi. Nếu vẫn nghi ngờ bệnh, chỉ định tiếp theo là sinh thiết tế bào. Các mô nhỏ được lấy ra từ khối u sẽ được đem đi phân tích giải phẫu bệnh để xác định chính xác sự tồn tại của tế bào ung thư.
Để chẩn đoán giai đoạn bệnh, mức độ lan tràn tại chỗ hoặc di căn xa, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ, chụp PET CT toàn thân. Nếu nghi ngờ có hạch cổ di căn, bệnh nhân sẽ được chọc hút lấy tế bào từ hạch nghi ngờ để làm giải phẫu bệnh tìm tế bào ung thư.
Xét nghiệm định lượng nồng độ EBV trong huyết tương nhằm xác định nguy cơ EBV tấn công vào tế bào lành. Nồng độ EBV càng cao bệnh nhân càng có nguy cơ mắc ung thư vòm càng cao. Xét nghiệm này rất có giá trị trọng việc sàng lọc, định hướng bệnh cũng như tiên lượng bệnh.
5. Các phương pháp điều trị
5.1 Xạ trị
Là sử dụng tia X chiếu trực tiếp vào vùng khối u để diệt tế bào ung thư và ngăn chúng phát triển, đây là phương tiện cơ bản quan trọng nhất trong điều trị ung thư vòm họng hiện nay. Xạ trị có thể gây ra nhiều biến chứng như xơ cứng bỏng da và phần mềm vùng chiếu tia làm hạn chế vận động khớp cắn hoặc cơ vùng cổ; khô miệng do tổn thương tuyến nước bọt; viêm loét niêm mạc miệng họng; giảm mất thị lực; ảnh hưởng thính giác… Ngày nay với sự xuất hiện của máy xạ trị điều biến liều (IMRT) và các phương tiện chẩn đoán hình ảnh giúp định vị chính xác khối u, tính toán liều xạ trị, tia xạ trực tiếp vào khối u, hạn chế tối đa tổn thương tế bào lành.
5.2 Hoá trị
Hoá trị thường được sử dụng trong các trường hợp ung thư giai đoạn muộn, có di căn xa. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, hoá trị được sử dụng ngay cả đối với ung thư vòm họng giai đoạn sớm, kết hợp với xạ trị để làm tăng hiệu quả của xạ trị.
5.3 Phẫu thuật
Với ung thư vòm họng giai đoạn sớm chưa di căn có thể áp dụng phẫu thuật để lấy bỏ khối u trước khi điều trị hoá xạ trị.
5.4 Điều trị tế bào đích
Áp dụng công nghệ sinh học phân tử và miễn dịch đưa thuốc đến trực tiếp từng tế bào ung thư để diệt tế bào ung thư. Phương pháp này giúp tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả và hạn chế tác dụng phụ hơn so với xạ trị và hóa trị.
6. Phòng bệnh ung thư vòm họng
Có thể bạn quan tâm:
- Ung thư vú – Thông tin tổng hợp – Những thắc mắc về UTV
- Ung thư xương – Dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị
Ung thư vòm họng hoàn toàn có thể phòng được bằng các cách đơn giản sau:
- Chế độ ăn uống hợp lý: Chế độ ăn nhiều rau củ quả, hạn chế ăn các thức ăn muối, lên men, đồ nướng cháy, đồ ăn nhiều dầu mỡ
- Tập luyện thể dục thể thao đều đặn
- Tiêm phòng vacxin đầy đủ đặc biệt vacxin cúm
- Vệ sinh mũi họng hàng ngày phòng tránh các bệnh tai mũi họng thông thường
- Khám sức khỏe định kỳ tầm soát các bệnh ung thư.
Ung thư vòm mũi họng nếu được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời thì vẫn có khả năng chữa khỏi hoàn toàn. Vì vậy, khi có các triệu chứng nghi ngờ cần đi khám sớm để phát hiện bệnh.
Tổng hợp: suckhoechoban.net
